Coordination – Cümle + Cümle Yapıları

AÅŸağıda ingilizce coordinationlar ile ilgili örnekler ve detaylı türkçe anlatım mevcuttur.  (and, or, but, either … or, both … and, nor, not only … but, also, as well, neither … nor)

CÃœMLE + CÃœMLE: “COORDINATION”

1. TANIM

Cümleyi oluÅŸturan unsurlar birbirlerine “coordination” yolu ile baÄŸlandıklarında, çeÅŸitli “coordinator”lar kullanılmaktadır. Bunlardan basit olanlar,

and
or
but,

kullanım açısından daha kapsamlı olanlar ise

either … or
both … and
nor, neither … nor
not only … but (also/as well)

olarak guruplandırılabilir.

2. KULLANIM VE ÇEVİRİ

2.1. And, or, but

Kullanım ve çeviri açısından bu üç basit “coordinator” önemli sorunlar oluÅŸturmazlar.

– I wonder whether I should stay and wait or whether it is better to leave.
Kalmalı ve /Kalıp beklemeli miyim yoksa / ya da /, ayrılmak daha mı iyi bilemiyorum.
“And” Türkçe’ye “ve”, “yüklem + – Ip”, ya da “,” ÅŸeklinde aktarılabilir. “Or” Türkçe’ye “ya da”, “veya”, “(ve)yahut”, ya da “,” ile aktarılabilir. “But” Türkçe’ye “fakat”, “ama”, “ancak”, ya da “,” ile aktarılabilir.

Kimi zaman “but” kelimesi “except” (= dışında, haricinde) anlamını taşıyabilir. Bu durumda “but” kelimesini bir yüklem izlerse yüklem “to” kullanılmadan baÄŸlanır.

– We have no choice but resign.
İstifa etmekten başka bir seçeneğimiz yok.

2.2. Either … or

– Either you are crazy or I know nothing.
(Ya sen çılgınsın ya da ben birşey bilmiyorum! ) / Eğer sen çılgın değilsen ne olayım !

– You may either stay here or (you may) go out.
İster burada kal ister çık.
Bu yapı Türkçe’ye “Ya … ya da”, “Ä°ster … ister” yapıları ile aktarılır.

2.3. Both … and

– The old secretary could both type excellently and take shorthand.
Eski sekreter hem kusursuz daktilo yazabiliyordu hem de steno biliyordu.
Bu yapı Türkçe’ye “Hem … hem de”, “Gerek … gerekse” yapıları ile aktarılır.

2.4. Nor

“Nor” kullanılan cümlede, vurgu saÄŸlamak için, “özne + yüklem” yapısı tersyüz edilerek devrik yapı oluÅŸturulur.

– He didn’t accept the offer. Nor did he refuse it.
Teklifi kabul etmedi. Red de etmedi./Reddetmedi de.
Bu yapı Türkçe’ye “ne … ne de” ya da ” -mEdIÄŸI / mEyEcEÄŸI gibi, ….. olumsuz yüklem” ÅŸeklinde aktarılabilir.

2.5. Not only … but (also/as well)

“Nor” kullanılan cümlede olduÄŸu gibi, “Not only…” yapısıyla cümleye baÅŸlanması durumunda cümlede devrik yapı oluÅŸur.

– Not only does he play the guitar but he is a good singer (as well).
Sadece gitar çalmakla kalmaz, iyi bir şarkıcıdır da.

– They not only broke/Not only did they break into his office, (but) they also stole his computer.
Hem bürosuna zorla girdiler hem de bilgisayarını çaldılar.
Bu yapı Türkçe’ye “sadece / yalnızca + {olumsuz / olumlu yüklem } … bir de / ayrıca / üstelik + { olumlu / olumsuz yüklem } yapısı ile ya da “hem … hem de” ile aktarılır.

2.6. Neither … nor

Bu yapıda da vurgu amacı ile devrik yapı kullanılabilir.

– We are neither aware nor (are we) fully ignorant of the subject.
Konu hakkında ne bilgimiz var ne de tamamen bilgisiz durumdayız.
Bu yapı Türkçe’ye “ne … ne de” ÅŸeklinde aktarılabilir.